حریم دل

چرا نفهمیدم این روزهای اخیر، آسمونِ مشهد برات بارون که نه، شاید داشت خون می‌بارید...

منِ بی‌خبر دیروز توی بی‌خبری، سرخوشانه به کارهام می‌رسیدم... بی‌خبر توی وبلاگم اونم با توپ پُر از معلم بچه‌ام پست می‌ذاشتم... بی‌خبر به امورات خونه و بچه‌ها رسیدگی می‌کردم... بی‌خبر بچه‌ها رو به کلاسشون می‌رسوندم و اونجا منتظر می‌موندم و برای رفتن به جشن مسجد نقشه می‌کشیدم...

چندین و چند وقته که برای آرامش خودم، خیلی اهل پیگیری اخبار نبودم، توی‌ خبرگزاری‌ها سرک نمی‌کشیدم و خودم رو درگیر بازارسال‌ها نمی‌کردم ولی دیروز از بی‌خبری خودم خجل شدم و اون بهتی که موقع فهمیدن موضوع بهم وارد شد، سخت بود خیلی سخت... نمی‌دونستم این بی‌خبری گاهی می‌تونه اینقدر سخت باشه برام...

از ۱۳ دی ۱۳۹۸ تا الان، همه‌ی این صبح‌هایی که تلخ شروع میشن، همه‌ی این چشم‌دوختن‌ها به صفحه‌ی تلویزیون، همه‌ی اون باریکه‌های مشکی گوشه‌ی تصویر... انگار باید باز هم تکرار بشن...

دلم خونه... جگرم آتش گرفته... میان سوخته‌های بالگرد پرسه می‌زنه شاید باور کنه این تلخی رو و از بهت دربیاد...

با توپِ پُر اومدم درددلی رو اینجا ثبت کنم، شاید برای خودم هم عجیبه لحن بیانم! اشکالی نداره باید باشه اینجا که یاد بگیرم صبوری و چشم‌پوشی از خطاها همیشه هم جواب نیست و شاید باید زودتر از این‌ها جنبید...

پیشاپیش از همه‌ی معلم‌های دلسوز سرزمینم، اون‌هایی که شبانه‌روزی برای رشد و پیشرفت کسانی زحمت می‌کشن که قراره آینده رو به دستانشون بسپریم، عذرخواهی می‌کنم، به دستانشون بوسه می‌زنم و یک خداقوت جانانه تقدیم قلب مهربونشون می‌کنم...

خانوم معلم!

بچه‌ی 7-6 ساله شیطنت‌های خاص خودش رو داره؛ اگر حوصله‌ی شیطنت بچه‌ی 7-6 ساله رو نداری و فکر می‌کنی همه‌شون باید دست‌به‌سینه به حرف‌ها و درس تو گوش بدن، خب‌ معلم این پایه نشو!!! 

ذهنیت یه بچه‌ی این سنی تماماً بر اساس مهر و محبت و کمک‌کردنه. وقتی به دوستش کمک می‌کنه و بخشی از تمرینِ کتاب رو براش می‌نویسه، بهتره ذره‌ای خودت رو جای اون بچه بذاری و بهش یادآوری کنی که این کار به ضرر دوستشه، فقط خواسته کمکش کنه به‌خاطر اینکه دستِ دوستش کُند بوده توی نوشتن، همین!!! باور کن همین!!! بزرگترین خلافِ قرن رخ نداده عزیزم، برگه‌ی احضار انضباطی برای والدین رو باید جای دیگه‌ای خرجش کرد؛ شاید باید بیام توضیح بدم کِی و کجا؟!

بچه‌ی کلاس‌اولی به‌تازگی از دوران بازی و پادشاهی وارد یه دنیای بزرگ‌تری شده که ذره‌ذره باید با قوانینش آشنا بشه؛ اگر درکی از استرس‌ها و اضطراب‌های او موقع ورود به این دنیای بزرگ‌تر نداری، اگر نمی‌فهمی که این استرس‌ها به‌خاطر تجربه‌‌کردنِ چیزهای نویی هست که درنظرش شاید خیلی هم ترسناکه، خب معلم این پایه نشو!!! 

وقتی بیماری همه‌گیره و توی دوره‌ی پیکش هستیم و ابتلا بهش اجتناب‌ناپذیره، مسبب بیمارشدن تو هر کسی می‌تونه باشه حتی خودت! پس با تهدید و خط و نشون کشیدن برای والدین چیزی درست نمیشه! به‌نظرم اصلاً توی اجتماع ظاهر نشو چه برسه به مدرسه!!!

وقتی بچه‌ای همون اول صبح به‌خاطر زودبیدارشدن و زودصبحانه‌خوردنش، معده و روده‌اش بهم می‌ریزه و حالت تهوع داره و نمی‌تونه خودش رو کنترل کنه تا برسه به دستشویی و توی کلاس...... مشکل از اون بچه و خانواده‌اش نیست، دورازجون بیماری مسریِ لاعلاجی هم نداره، مشکل تویی که درکی از شرایط بچه‌ها توی این سن نداری!!! می‌دونی چقدر مضحکه وقتی توی گروه میگی دیگه کسی حق نداره سر کلاس من بالا بیاره... هه هه خیلی خیلی مضحکه...

معلم نیستم و ادعایی هم ندارم؛ تو که معلمی و پر از ادعا، هنوز نمی‌دونی دو سه صفحه دیکته‌نوشتن برای تکلیف شب اونم برای کلاس اول زیادی‌تر از زیاده!!! تو نمی‌دونی وقتی یه نشانه رو یاد می‌دی باید برای تثبیتش وقت بذاری و رونویسی و سرمشق‌های کوتاه کوتاه بدی برای جاافتادنِ املای کلمات توی ذهن بچه؟ً مخصوصاً کلماتی که توشون نشانه‌های چند شکلی ولی با یک صدا بکار رفته... معلم نیستم اما این‌ها رو بهتر از تو می‌دونم! تویی که هنوز یک نشانه رو یاد نداده برای جبرانِ عقب‌موندگی‌هات از بودجه‌بندیِ کتاب، میری سراغ آموزش نشانه‌ی بعدی و بعد انتظار داری بچه زود یاد بگیره...

امروز حتماً ذوق‌زده‌ بودی از نیومدنِ دانش‌آموزانت و تعطیل‌شدن؟! ولی این راه و رسم معلمی نیست که توی گروهی که مدیر و معاون حضور دارن از برپابودنِ کلاست تا پایان اردیبهشت بنویسی و وقتی عده‌ای هرچند محدود سر کلاس حاضر بشن، با تهدید بهشون بگی هرکسی فردا بیاد باید چهاربار از روی کتاب فارسی رونویسی کنه!!! چند سالته؟! خواب دیدی خیر باشه خانوم، خیلی وقته دوره‌ی روش‌های پوسیده‌ای که داری بهشون تکیه می‌کنی تا دانش‌آموزانت رو سرجاشون بنشونی، گذشته! از خواب بیدار شو! 

کسی ندونه فکر می‌کنه مخاطب نوشته‌ی من یه زنِ سن‌بالای بی‌حوصله و نزدیک به بازنشستگیه؛ کسی چه می‌دونه تو حالاحالاها مونده تا بازنشسته بشی؟! چه می‌دونه حالاحالاها باید تربیت کنی؟! چه می‌دونه تو یه معلم جوونی که مثلاً مثلاً مثلاً روش‌های نوین آموزش و تربیت بچه‌ها رو تازه یاد گرفتی و مثلاًتر باید به‌کار می‌گرفتی‌شون!!! ولی زهی خیال باطل... 

سال تحصیلی سختی رو برای فندقم گذروندم... آخ که چقدر دلم خونه! من مادری‌ام که به‌شدت برای روش و منش معلمِ بچه‌ام احترام قائلم... دوست ندارم اون معلم رو با معلم دیگه‌ای مقایسه کنم حتی ناخودآگاه توی ذهنم هم این کار رو نمی‌کنم و هممممه‌ی همّ‌وغمم رو می‌ذارم روی «اعتمادکردن»! همیشه نیمه‌ی پر لیوان رو می‌بینم و دوست دارم توی رشد اون معلم بهش کمک کنم نه اینکه سدّ راهش باشم! بسیار زیاد از خطاهای ممکن توی روند معلمی چشم‌پوشی می‌کنم و در نظرم معلم، معصوم و بی‌ خطا و اشتباه نیست همون‌طور که خودم نیستم! تا تقی به توقی می‌خوره زودی راه نمیفتم برم مدرسه و سرک بکشم توی کار معلم!

این‌ها رو گفتم که بگم یعنی آدمی نیستم که انتظارات بالایی از معلم بیچاره داشته باشم یا شرایط سخت کار معلم رو درک نکنم اما همه‌ی این ذره‌ذره چشم‌پوشیدن‌ها و سکوتِ من نتیجه‌اش شد انفجارِ انبار باروتِ درونم، این لحظه و اینجا... نوشتم که خالی بشم و یادم بمونه چه کردی و یادم بمونه همیشه هم نباید ساکت موند؛ هرچند برای رشد تو تلاشم رو کردم و تمام‌قد احترام شدم در برابر روش و منشِ تو و چندین و چندبار خواستم/خواستیم به گوشِت برسونم/برسونیم ولی یه آدمِ ازدماغ‌فیل‌افتاده حاضر نیست اشتباهاتش رو بپذیره و درصدد جبرانش بربیاد چون هممممه مقصرن جز خودش!!! البته که حتماً به گوش فردی/افرادی که باید می‌رسونم ان‌شاءالله... کاش قرار نبود این کار رو بکنم؛ کاش... ولی بالاخره باید بفهمی!

خوشحالم که امسال (تحصیلی) بالاخره تموم شد... یادم نمیاد هیچ‌وقت از تموم‌شدنش اینقدر خوشحال بوده باشم... متأسفم که زودتر از این‌ها باید کاسه‌ی صبرم لبریز می‌شد...

در عوضِ این خستگی‌ها و فرسایشی که ذره‌ذره به روحم زخم زد، برای کلوچه اینقدر خوشحالم، اینقدر خوشحالم که توی کلاس یه خانوم معلمِ با کمالات و پرانرژی و انقلابی و باروحیه درس خوند که فقط خود خدا می‌دونه! نون معلمی نوش جون و روح و روانت معلم شایسته...

پای لپ‌تاپ نشستم و درحالی‌که پنجره‌های مربوط به کاری که باید تحویل بدمش، روی صفحه‌‌ی دسکتاپ بازن، ولی دست و دلم نمیره به ادامه‌ی کار، بیان رو باز می‌کنم، دلم می‌‌خواد بنویسم، اما نمی‌دونم از چی؟! از کجا؟!

شاید بیشتر از چهار پنج بار نوشتم و پاک کردم...

یهو دلم داستان‌نویسی خواست و دو پاراگراف بدون مقصد و انتهایی نوشتم، تلاش کردم توش غرق بشم، شخصیت‌پردازی کنم و با قلمم همه‌چی رو وصف کنم ولی دیدم نه وقتش هست و نه ایده و موضوعی!! با اینکه خوب شروعش کرده بودم ولی رهاش کردم...

نمی‌دونم چرا دقیقاً وقتی مغزم آمادگی هیچ نوع نوشتنی رو نداره، وقتی فرصتم کمه و هزار جور گرفتاری رو باید سروسامون بدم، از زندگی و رسیدگی به بچه‌ها گرفته تا پیگیریِ درمانی خودم و بچه‌ها و کارهای بیرون و ورزش و پروژه‌های محول‌شده به خودم که چشم‌بهم‌زدنی تاریخ تحویلشون سر می‌رسه و من می‌مونم و حوضم!!! اون‌وقت اینجور مواقع اینقدر دلم می‌خواد بنویسم، اینقدر بنویسم که خسته بشم :|

خب حد اعتدالت کجاست آرامش؟!!

**********

برای تردیدی که ته دلم نسبت به کاری هست، فکر می‌کنم به‌جای پاپس‌کشیدن و تعلل باید خودمو بندازم توی مقدماتش و ریزه‌ریزه برم جلو ببینم خدا برام چی خواسته؟! یعنی مثلاً خودم رو بندازم توی عمل انجام‌شده! البته این حق مطلب نیست واقعاً؛ و این پروسه و نشیب و فرازش واقعاً یه همت اساسی می‌خواد، یه دل دریایی می‌خواد که همه‌جوره همه‌چیزش رو بپذیری تمام و کمال!!! که اونم با تجربه‌هایی که از سر گذروندم کار سختیه؛ ولی فعلا تا نیتم خالصِ خالص بشه اونجوری که دلم می‌خواد، باید قدم به قدم توی این مسیر پیش برم، نه با کله برم سمتش و نه ازش کناره‌گیری کنم؛ قدم به قدم... توکل برخدا...

**********

جالبه که در مورد کارها و پروژه‌هایی که بهم محول میشه، یه چیزایی سر راهم قرار می‌گیره و می‌بینم و می‌خونم که دقیقاً انگار خواسته به من نهیب بزنه، انگار اون جملات توی اون لحظه خطاب به من هستن، اونجاست که با همه‌ی وجود دلم روشن میشه...

**********

دلم می‌خواد بچه‌ها رو ببرم نمایشگاه کتاب و یه کاری کنم اون روز خیلی بهشون خوش بگذره. درست مثل خاطراتی که من از نمایشگاه کتاب توی کودکیم دارم که از راه نسبتاً دوری با مامانم می‌رفتیم و کلی بهمون خوش می‌گذشت. خوش‌گذشتن هم فقط خریدِ دوست‌داشتنی‌هامون نبود؛ در کنارِ اون شاید حضور توی اون رویداد و شلوغ‌پلوغی‌ها و یا شاید مهم‌تر از اون تلاش مامانم برای خاطره‌شدنِ اون روز برای ما بی‌تأثیر نبود... 

**********

احساس پیری نکن عزیزم! من کنار تو دلم جوون میشه؛ مگه میشه تو زمستون باشی ولی من بهار رو توی چشمای تو ببینم؟!

با خودت حسابی کلنجار رفتی...

آنجایی که نباید، دودوتاچهارتا کردی و آنجایی که باید، رفتی سراغ احساس...

امان از احساس...

بالاخره به زووور دلت را راضی کردی...

همان موقع، انگار که مرغِ آمین‌گوی از بالای سرت رد شده باشد، بی‌چون‌وچرا نعمتی را که از دلت گذشته بود، به تو می‌بخشند...

و بعد امتحانی و رنجی و حکمتی...

چه شد؟!...

نعمتت را از تو می‌گیرند...

حالا تو می‌مانی و اصل و اساس خواسته‌ات...

و...

آن شک لعنتی مدام به دلت چنگ می‌اندازد که، «آیا دوباره بخواهمش؟! نخواهمش؟! سختی‌هایش را به جان بخرم؟! نخرم؟! چه‌کار کنم؟!...»

بی‌تاب و دل‌آشوبه می‌شوی...

گاهی شتابان و با اشتیاق می‌روی سمت خواسته‌‌ی دلت و گاهی ریسمانی که به پایت بسته‌اند، تو را برمی‌گرداند سر جای اولت...

سخت‌تر از حال خودت، این است که ببینی همین احوالات از ذهن همراه زندگیت هم می‌گذرد، اویی که دلت می‌خواهد از این احوالاتِ پریشان‌کننده به آغوشش پناه ببری، اما می‌بینی او هم در همان دریایی غرق است که تو داری دست‌وپا می‌زنی...

و این سناریویی تکرارشونده‌ در برهه‌های مختلف زندگی‌ است...

۱. اردیبهشت همیشه ماه خاص و محبوب من بوده، شاید این سال‌های اخیر بیشتر از همه‌ی عمرم؛ حیفم میاد اردیبهشت شروع شده باشه و من اینجا چیزی ثبت نکرده باشم!

۲. این روزها احساس اقتداری که از تعجب و دستپاچگیِ آمریکا و اسرائیل و شبکه‌های ضد ایرانی بعد از دفاع مشروع ایران، بهمون دست داده، وصف‌نشدنیه؛ اونجوری هم که در جواب اون دفاع، خودشون رو به سخره گرفتن باعث شد بیشتر حس اقتدار کنیم؛ سعی کردم این حس رو توی ذهن کلوچه و فندق هم پررنگ‌تر کنم؛ امیدوارم همین‌طور مقتدرانه نابودی اسرائیل غاصب رو به چشم ببینیم...

۳. گرفتاری‌هایی که باعث شده بودن، اضطراب و دلواپسی ته دلم چنگ بندازن، خیلی راحت‌تر از چیزی که فکرش رو می‌کردم، رفع شدن و الان که فکر می‌کنم می‌بینم چقدر ساده از کنار این رفع‌شدنِ عاملِ دلواپسی گذر کردم؛ چقدر بی‌تفاوتانه به این قضیه نگاه کردم؛ توی یه جمله بگم، چقدر قدرنشناس و ناشکر بودم! انگارنه‌انگار که مشکلی حل شد، گره‌ای باز شد، اندوهی برطرف شد... حس می‌کنم جوری رفتار کردم که انگار روتین این بوده که به‌زودی رفع و رجوع بشه و غیر از این انتظار نمی‌رفته! ولی آرامش! یادت نره چه لحظاتی توی اوج استیصال بهت گذشت! پس شکرش کو؟!

۴. بعضی از حس‌ها هستن که اونقدر ناب و خالصن که نباید حتی دوباره بهشون فکر کنی؛ اونقدر زیبا بودن در لحظه‌ی ظهور که اگر بارها و بارها اون لحظه رو توی ذهنت تجسم کنی بازم نمی‌تونی عیناً بهش بپردازی؛ از این حس‌ها حرف نزن، بذار توی صندوقچه‌ی دلت همینطوری قشنگ و ناب باقی بمونه؛ البته که خیلی حیفم میاد که احتمالاً گرد فراموشی روش پاشیده بشه، اما هیس! ازش حرفی نزنی بهتره...

۵. توی مسیری قرار گرفتم که قدم‌های مورچه‌ایِ هدفمندم دارن کمی نتیجه‌بخش میشن؛ همزمان که حس خوبی می‌گیرم، احساس ترس و مسئولیت بیشتری هم می‌کنم و همین ادامه‌ی کار رو برام سخت‌تر و درعین‌حال شیرین‌تر می‌کنه؛ چقدر نوشتن ازش سخته، انگار حق مطلب رو نمی‌تونم ادا کنم...

۶. این سال‌ها، سال‌هاییه که نقش من توی رفت‌وآمد به کلاس‌های متفرقه‌ی بچه‌ها خیلی خیلی پررنگ‌تر از آقای یاره که بخاطر مشغله‌ی زیادش هست؛ بعضی روزها واقعاً برام سخت میشه و حوصله‌اش رو ندارم ولی سعی می‌کنم به خودم یادآوری کنم که این سال‌ها و این سن بچه‌ها خیلی زود می‌گذره و فقط خاطره‌ای ازش باقی می‌مونه؛ خاطره‌ای دور و دست‌نیافتنی! سعی می‌کنم اوقات منتظر نشستن برای تموم‌شدن کلاس‌هاشون رو برای خودم تا حد امکان مفید کنم. این مفیدبودن گاهی خوندن کتابه، گاهی خوندن سهم قرآنم، گاهی تلفن‌های ضروریم و احوال‌پرسی‌ها و گاهی هم هیچی نیست جز نگاه‌کردن به طبیعت اطراف و آسمون قشنگی که توی این فصل به‌طور خاص دلبری می‌کنه؛ بله به‌نظر من حتی این مورد آخری هم به‌نوعی مفیدبودنِ لحظه است، اگر نیست پس چرا بعدش پر از حس خوب و شکرگزاری میشم؟!

۷. گاهی حالم خیلی خوبه و سرم پر از کلمه است و می‌خوام زودتر خالی‌شون کنم؛ گاهی هم حالم باز هم خیلی خوبه و اتفاقاً حرفی هم برای گفتن نیست، تنها فرقش با مورد قبلی اینه که اینجور مواقع نمی‌خوام کلمه‌ها رو جایی ردیف کنم و جمله بسازم و دقیقاً همین بی‌کلمگی برام آرامش‌بخشه؛ مواقعی هم هست که غمگینم، عصبانی‌ام، شاکی‌ام و... و زیر آوار کلمات دووم نمیارم، برای همین هم خودمو از اون زیر می‌کشم بیرون و نجات میدم؛ در مقابلش مواقعی هست که افسردگی هجوم میاره و کلمه‌ها ازم فرار می‌کنن و نمی‌تونم برای بروز احساساتم توی قالب کلمات، تمرکز‌ کنم و نتیجه‌اش میشه ننوشتن و ثبت‌نکردن! به‌هرحال همه‌ی این‌ها من هستم و همشون در کنار هم یه آدمیه که پشت این نوشتن‌ها و ننوشتن‌ها داره زندگی‌شو می‌کنه...

۸. تلاش کنیم این شعر سهراب رو زندگی کنیم؛ می‌دونم گاهی نشدنی میشه انگار، خودمم گاهی اینطوری‌ام ولی به تلاشش می‌ارزه قطعاً: 

تو به آیینه، نه! آیینه به تو، خیره شده است

تو اگر خنده کنی، او به تو خواهد خندید

و اگر بغض کنی

آه از آیینه‌ی دنیا، که چه‌ها خواهد کرد

گنجه‌ی دیروزت، پر شد از حسرت و اندوه و چه حیف

بسته‌های فردا، همه ایکاش ایکاش

ظرف این لحظه، ولیکن خالی است

ساحت سینه، پذیرای چه کس خواهد بود

غم که از راه رسید، درِ این سینه بر او باز مکن

تا خدا، یک رگ گردن باقی است، تا خدا مانده، به غم وعده‌ی این خانه مده